ChatGPT en Blooms Taxonomy in het HBO Onderwijs

by | Oct 11, 2023 | HBO Onderwijs NL

Bloom’s Taxonomy is een hiërarchische classificatiesysteem voor leerniveaus dat is ontwikkeld door Benjamin Bloom in 1956. Het is herzien in 2001, waarbij enkele termen en de volgorde zijn gewijzigd (The Verb Version). Een korte beschrijving zoals dat vaak wordt ingezet bij het HBO Onderwijs is:

1. Remembering: Dit is het basisniveau van leren. Hier gaat het om het herroepen van feiten, basisconcepten en antwoorden. Bijvoorbeeld: het opnoemen van een lijst met feiten, data of termen.

2. Understanding: Op dit niveau begrijpt de leerling informatie door het te beschrijven, uit te leggen of het te herformuleren in eigen woorden. Het gaat hierbij om het begrijpen van de betekenis, interpretatie en voorspelling van een idee.

3. Applying: Hierbij gaat het om het gebruik van nieuwe kennis in een andere, nieuwe situatie. De leerling past informatie, methoden, concepten en theorieën toe in nieuwe situaties.

4. Analyzing: Op dit niveau kan de leerling de informatie onderscheiden of onderverdelen in verschillende delen, en begrijpt hoe de delen zich verhouden tot het geheel. Dit houdt in dat men verbanden legt, onderliggende patronen herkent en verschillende elementen onderscheidt.

5.Evaluating: Dit niveau betreft het beoordelen of evalueren van informatie of ideeën op basis van criteria of standaarden. Het gaat erom een oordeel te vellen, of dit nu is gebaseerd op interne criteria (zoals coherentie) of externe criteria (zoals kwaliteit).

6. Creating: Dit is een van de hoogste niveaus in Bloom’s Taxonomy. Hierbij gaat het om het produceren van nieuw werk of een nieuw idee door de integratie van kennis uit verschillende gebieden. De leerling creëert, ontwerpt, bedenkt, verbetert of assembleert een origineel geheel.

Vanuit veel hoeken komen vragen of en hoe ChatGPT ingezet moet worden in het HBO-onderwijs en specifiek wat de gevolgen zijn voor elk van de 5 niveaus van Blooms Taxonomy. We zijn in ons HU project AI-baar! op zoek naar de voordelen van de inzet van ChatGPT in het HBO onderwijs. Tegelijk moeten we de mogelijke nadelen scherp in beeld krijgen en zorgen voor een plan om die nadelen niet in de weg van goed onderwijs te laten komen staan. We hebben een gouden kans om studenten van deze Alpha generatie van 2022 een veel hogere eind kwalificatie te geven bij hun start op de arbeidmarkt. Het is onze verantwoordelijkheid om die gouden kans te grijpen.

Een korte samenvatting van onze initiële findings over voor en nadelen van ChatGPT bij het gebruik van Bloom in het HBO onderwijs in ons HU project AI-baar! is op dit moment:

1. Remembering:

Voordelen:

  1. Directe Toegang: ChatGPT kan onmiddellijk een breed scala aan feiten en informatie ophalen.
  2. Consistentie: ChatGPT biedt consistente antwoorden zonder het risico van menselijke fouten of bias.
  3. Aanpassingsvermogen: Het kan antwoorden aanpassen op basis van de vraagstelling en context (de kern van de HU ChatGPT Chatbot)
  4. Ondersteuning: Voor studenten die moeite hebben met onthouden van de lossen kennis legoblokjes kan ChatGPT een waardevolle aanvulling zijn om snel gegevens op te zoeken.

Nadelen:

  1. Overmatige Afhankelijkheid: Studenten kunnen te afhankelijk worden van de chatbot, waardoor hun eigen vaardigheden kunnen afnemen. We zijn voor applied science, dat moeten studenten zelf ook kunnen.
  2. Minder Interactief: Het simpelweg opvragen van feiten kan minder betrokkenheid en interactie bevorderen dan andere leermethoden.
  3. Risico van Oppervlakkig Leren: Zonder de noodzaak om informatie te onthouden, kunnen studenten zich beperken tot oppervlakkig leren in plaats van dieper begrip. Begrip is nodig om te komen tot toepassing in de beroepspraktijk.

2. Understanding:

Voordelen:

  1. Diverse Uitleg: ChatGPT kan een concept vanuit verschillende invalshoeken toelichten, wat kan helpen om het begrip bij de student te vergroten.
  2. Directe Feedback: Studenten kunnen direct vragen stellen en krijgen onmiddellijke antwoorden, wat het leerproces enorm kan versnellen en individueel maken.
  3. Aanpasbaarheid: ChatGPT kan zijn antwoorden afstemmen op het niveau en de behoeften van elke student afzonderlijk, waardoor er een veel meer gepersonaliseerde leerervaring ontstaat.
  4. Continue Beschikbaarheid: Studenten kunnen op elk moment uitleg vragen, wat hen in staat stelt om in hun eigen tempo te leren.

Nadelen:

  1. Gebrek aan Diepgang: Hoewel ChatGPT vele concepten kan uitleggen, kan het soms ontbreken aan de diepgang of context die een menselijke leraar wel kan bieden. Theorie is geen alternatief voor praktijkervaring en grijze haren.
  2. Overmatig Vertrouwen: Studenten kunnen te veel vertrouwen op ChatGPT voor uitleg en misschien niet de moeite nemen om zelfstandig bronnen te raadplegen of kritisch na te denken over het materiaal.
  3. Mogelijkheid van Misverstanden: ChatGPT’s interpretatie van een vraag kan soms afwijken van wat de student feitelijk bedoelde, wat kan leiden tot misverstanden en fouten in onderzoekstrajecten.

3. Applying:

Voordelen:

  1. Praktische Voorbeelden: ChatGPT kan studenten voorzien van diverse voorbeelden over hoe bepaalde kennis of concepten in de praktijk kunnen worden toegepast.
  2. Scenario-Simulaties: Door vragen te stellen, kunnen studenten hypothetische scenario’s met ChatGPT doornemen om te zien hoe bepaalde concepten worden toegepast.
  3. Onmiddellijke Feedback: Bij het toepassen van kennis in oefeningen of projecten kunnen studenten ChatGPT raadplegen voor directe feedback of verificatie.
  4. Diverse Toepassingsgebieden: ChatGPT heeft toegang tot informatie uit diverse domeinen, waardoor studenten ideeën kunnen krijgen over hoe kennis in verschillende gebieden kan worden toegepast.

Nadelen:

  1. Beperkte Praktische Ervaring: Hoewel ChatGPT theorieën en concepten kan uitleggen, kan het studenten niet de hands-on ervaring bieden die vaak nodig is voor daadwerkelijke toepassing. Leren is vooral doen.
  2. Risico van Kopiëren: Studenten kunnen de neiging hebben om de oplossingen of voorbeelden die door ChatGPT worden verstrekt direct te kopiëren zonder er dieper over na te denken.
  3. Mogelijke Oververeenvoudiging: Bij complexe toepassingen kan ChatGPT soms een vereenvoudigd antwoord geven dat niet alle nuances of complexiteiten van een real world toepassing omvat.

4. Analyzing:

Voordelen:

  1. Ontleden van Informatie: ChatGPT kan helpen bij het ontleden en uiteenrafelen van complexe informatie, door de componenten ervan stap voor stap te beschrijven.
  2. Vergelijkingsmogelijkheden: ChatGPT kan verschillende concepten, theorieën of data sets met elkaar vergelijken en verschillen en overeenkomsten benadrukken (divergeren en convergeren).
  3. Patroonherkenning: Door de enorme hoeveelheid data waarmee het is getraind, kan ChatGPT helpen bij het identificeren van patronen of trends in gegevens.
  4. Multidisciplinaire Inzichten: Vanwege de brede kennisbasis van ChatGPT, kan het inzichten uit verschillende disciplines bieden die relevant kunnen zijn voor een analyse.

Nadelen:

  1. Mogelijk Gebrek aan Diepte: Hoewel ChatGPT complexe informatie kan ontleden, kan het misschien niet altijd de diepgang of contextuele nuances bieden die menselijke experts kunnen.
  2. Overmatige Afhankelijkheid: Er is een risico dat studenten te veel gaan vertrouwen op de analytische vaardigheden van ChatGPT en niet de moeite nemen om zelf kritisch te denken en te analyseren. Een probleem dat speel op alle leerniveaus.
  3. Standaardbenaderingen: ChatGPT kan geneigd zijn om standaardbenaderingen of algemeen aanvaarde methoden voor analyse te volgen, wat innovatieve of out-off-the-box denkmethoden kan beperken.
  4. Misinterpretatie: Bij complexe analytische vraagstukken kan er soms een kloof zijn tussen wat de gebruiker vraagt en hoe ChatGPT de vraag interpreteert, wat kan leiden tot misverstanden en foute oplossingen.

4. Evaluating:

Voordelen:

  1. Objectieve Feedback: ChatGPT kan een objectieve analyse geven op basis van vastgestelde criteria zonder emotionele of persoonlijke vooringenomenheid.
  2. Snelheid: Voor evaluaties kan ChatGPT onmiddellijk feedback en resultaten leveren.
  3. Breed Referentiekader: Gezien de uitgebreide databasis kan ChatGPT evaluaties benchmarken met een breed scala aan informatie en normen.
  4. Consistentie: ChatGPT zal consistent dezelfde criteria toepassen bij elke evaluatie, wat kan helpen bij het vermijden van menselijke inconsistenties.

Nadelen:

  1. Gebrek aan Nuance: Menselijke evaluatie houdt vaak rekening met subtiele nuances, context en intentie, iets wat ChatGPT kan missen.
  2. Overmatig Vertrouwen: Er bestaat een risico dat gebruikers te veel vertrouwen op de evaluaties van ChatGPT zonder kritisch na te denken over de resultaten.
  3. Standaardisatie: ChatGPT kan neigen naar standaard benaderingen van evaluatie, wat kan leiden tot het over het hoofd zien van unieke of alternatieve waarde. Innovatie als eenheidsworst.
  4. Beperkte Emotionele Intelligentie: Bij evaluaties waarbij empathie, ethiek, of culturele gevoeligheid van belang zijn, kan ChatGPT tekortschieten vergeleken met mensen als beoordelaars.

6. Creating:

Voordelen:

  1. Inspiratie: ChatGPT kan gebruikers voorzien van voorbeelden, ideeën en informatie die kunnen dienen als inspiratie voor het creatieve proces.
  2. Samenstelling en Combinatie: Gebruikers kunnen ChatGPT vragen om verschillende concepten samen te voegen of te combineren om nieuwe ideeën te vormen.
  3. Directe Feedback: Bij het creëren van nieuwe werken kan ChatGPT als klankbord dienen, waardoor gebruikers direct feedback krijgen op hun ideeën.
  4. Diverse Kennisbasis: Gebruikers kunnen profiteren van de brede kennis van ChatGPT om multidisciplinaire inzichten en benaderingen in hun creaties te integreren.

Nadelen:

  1. Gebrek aan Originaliteit: Hoewel ChatGPT kan helpen bij het genereren van content, is de output vaak gebaseerd op bestaande kennis en kan het ontbreken aan echte originaliteit.
  2. Overmatige Afhankelijkheid: Er is een risico dat makers te veel op ChatGPT leunen en daardoor hun eigen unieke stem en creativiteit onderdrukken.
  3. Voorspelbaarheid: De antwoorden en suggesties van ChatGPT kunnen soms voorspelbaar zijn of neigen naar algemeen aanvaarde normen, wat kan leiden tot minder vernieuwende creaties.
  4. Gebrek aan Emotionele Diepte: ChatGPT kan missen wat vaak centraal staat in menselijke creaties: emotionele diepte, nuance en persoonlijke beleving.

Ons algemene beeld is dat het belangrijk is om te blijven benadrukken dat ChatGPT een hulpmiddel is en nooit de enige bron van leren kan en mag zijn. Het zou in evenwicht moeten worden gebracht met traditionele leermethoden en kritisch denken om een holistische onderwijservaring te garanderen. Dat evenwicht zal uiteindelijk een nieuwe leermethode gaan creëren, daar zijn we in het project AI-baar! wel van overtuigd. Wat een mooie ontwikkelingen! Wat een voorrecht om aan te mogen meewerken!